ترخیص کالا چیست؟
ترخیص کالا (customs clearance) یک فرایند گمرکی جهت صادرات یا واردات کالا است که طی آن، کالا از گمرک خارج شده و حالت قانونی پیدا میکند. این فرآیند شامل آماده سازی، ثبت اسناد و مدارک و پرداخت هزینه هایی نظیر مالیات و عوارض گمرکی می باشد. با توجه به تغییرات قوانین گمرکی و دانش کم مردم از قوانین ترخیص، انجام اشتباه در ترخیص کالا از گمرک میتواند منجر به خسارت جبران ناپذیری از لحاظ زمان، هزینه نگهداری، کشتیرانی و… شود.
برای درک بهتر از مفهوم ترخیص از گمرک بهتر است ابتدا با مراحل آن آشنا شوید.
مراحل ترخیص کالا از گمرک
روند ترخیص مطابق با آخرین تغییرات انجام شده، از چند مرحله عمده تشکیل شده شده است:
تکمیل اسناد و ورود اطلاعات از طریق سامانه EPL
ابتدا لازم است مدارک لازم تهیه و آن ها را در سامانه EPL بارگذاری کنید. به طور کلی در روند ترخیص کالای گمرکی به مدارک زیر نیاز دارید که ارائه برخی از آنها از طریق سامانه و برخی به صورت فیزیکی خواهد بود.
- قبض انبار
- سند ترخیصیه از شرکت حملو نقل
- رسید ثبت ترخیص الکترونیکی
- بارنامه
- فاکتور
- گواهی مبدا
- رسید ثبت سفارش اولیه
- پروفورما یا پیشفاکتور
- کارت بازرگانی
- پکینگ لیست
- بیمه نامه دارای اعتبار
- نامه خروج کانتینر و مشخصات آن
- گواهی بازرسی (برای کالاهای وراداتی با ارز بانکی و یا دارای استاندارد اجباری)
- اسناد مربوط به کرایه حمل و نقل از طرف شرکت حمل و بارنامه
- شناسه انبار
- پروانه بهره برداری برای شرکت-های تولیدی
- گواهی بهداشت، انرژی اتمی و… برای کالاهای بهداشتی و غذایی و دارویی
- برگه مشخصات کامل کالا یا همان کاتالوگ کالا
با مراجعه به مسئول احراز هویت گمرک تهران می توانید رمز عبور سامانه تجارت فرامرزی EPL را دریافت و اقدام به تکمیل مدارک و پرینت فرم پیش اظهار کنید.
توجه داشته باشید یکی از مدارک مهم ترخیص، کارت بازرگانی است که با مراجعه به اتاق بازرگانی میتوانید آن را دریافت کنید و در قدم بعدی آن را کدینگ کنید تا اجازه فعالیت در زمینه مورد نظر برایتان صادر شود.
ثبت اظهار و دریافت کوتاژ
در این مرحله اطلاعات اظهارنامه را به صورت آنلاین تکمیل و اطلاعات خواسته شده وارد نمایید. تکمیل فرم اظهارنامه از مهمترین مراحل جریان ترخیص کالا است و چنانچه اشتباهی در این مرحله رخ دهد، منجر به آسیب های مالی و غیر مالی جبرانناپذیری میشود. در این مرحله مبلغی باید به عنوان حق ورود پرداخت شود. زمانی که این اظهارنامه تایید شود، شمارهای به آن اختصاص داده خواهد شد که با عنوان کوتاژ شناخته می شود. دریافت این شماره به معنی اینست که کالای مورد نظر، اظهارشده تلقی میشود.
احراز هویت و تعیین مسیر
در این مرحله گمرک اطلاعات اظهار شده را بررسی و صحت آن را تایید میکند. پس از تایید صلاحیت کالا و صاحب آن، مسیر انجام امور ترخیص مشخص خواهد شد. اداره گمرک سه مسیر را برای ترخیص کالا پیشبینی کرده است:
1) سبز برای کالاهایی مانند میوه که امکان فساد آنها در اثر طولانی شدن روند اداری ترخیص وجود دارد، در این مسیر تنها بررسی اجمالی صورت میگیرد و ترخیص کالا سریعا وارد مرحله پرداخت می شود.
2) مسیر زرد که در آن اسناد بصورت مفصل توسط کارشناس ارزیاب صورت میگیرد.
3) مسیر قرمز که در آنن علاوه بر بررسی مفصل اسناد، کارشناس از محموله بازدید، گزارش آزمایش و قرنطینه را اعلام میکند.
پرداخت مالیات و عوارض
در این مرحله عوارض و مالیات درخواست شده باید به صورت آنلاین و یا بصورت نقدی پرداخت شود تا اظهارنامه توسط گمرک تایید شود.
بارگیری و خروج کالا
پس از صدور پروانه سبز ترخیص، نوبت به تسویه با شرکت حملونقل و دریافت قبض انبار میرسد. با تحویل قبض انبار به گمرک، بیجک انبار از انباردار گمرک دریافت خواهد شد. در این مرحله میتوان اقدام به بارگیری کالای مذکور نمود.
با توجه به تمامی مراحل قید شده کار ترخیص کالا، بسیار حساس و دقیق است و باید تمامی مراحل بویژه ثبت اظهار با حسایت دقیقی انجام شود تا از خسارت های جبران ناپذیر اجتناب گردد. امر ترخیص، علاوه بر هزینههای قید شده، هزینه های دیگری هم دارد که به صورت مرحله به مرحله از صاحب کالا دریافت می گردد. در ادامه به صورت خلاصه هزینههای ترخیص کالا قید شدهاند.
هزینه های ترخیص کالا از گمرک
هزینه های ترخیص کالا شامل هزینه مراحل مختلف از جمله انبارداری، باربری، آزمایشگاه، تخلیه، بدرقه کالا، بارگیری، کارشناسی و … است که از صاحب کالا دریافت میگردد. این هزینهها مجزا از حق ورودی که پیشتر ذکر شد می باشد. حق ورود کالا برابر با 5% ارزش گمرکی کالا به اضافه سود بازرگانی است که توسط سازمان گمرک ایران دریافت می گردد.
سود بازرگانی به صورت نرخ تعرفه کالا ضربدر نرخ ارز ضربدر ارزش سیف کالا تعریف می شود. این سد، نوعی مالیات غیر مستقیم است که مطابق قانون گمرک، از برخی کالاها اخذ میشود و توسط هیئت وزیران تعریف میشود.
